Table of Contents 1905 नंतरचे व्हाईसरॉय लॉर्ड मिंटो (1905 ते 1910) लॉर्ड हर्डिंग्ज दूसरा (1910 ते 1916) 1911 भारताची राजधानी कोलकाता हून दिल्लीला. लॉर्ड चेम्सफर्ड (1916 ते 1921) रौलेट कायदा संमत, जालियनवाला बाग हत्याकांड लॉर्ड रीडिंग (1921 ते 1926) लॉर्ड आयर्विन (1926 ते 1931) सायमन कमिशनची स्थापना 1927 लॉर्ड विलिंग्टन (1931 ते 1936) ब्रम्हदेश भारतापासून… Read More »
Table of Contents पदार्थाच्या अवस्था | State of Matters: पदार्थाच्या अवस्था: स्थायू, द्रव, वायु याखेरीज प्लाझ्मा व बोस आईनस्टाईन कंडेनसेट यादेखील पदार्थाच्या अवस्था आहेत. स्थायू बहुदा असंपीडय असतात (सहज दाबले जाऊ शकत नाहीत.) द्रव पदार्थ कमी असंपीडय असतात. वायु पदार्थ सहज संपीडय असतात. वायूंचे अणू-रेणू उर्जाभारीत असतात. अवस्थांतर: स्थायुला उष्णता दिल्यास रेणूंची गतीज ऊर्जा वाढून… Read More »
Table of Contents भारतीय स्वातंत्र्य चळवळीचे शेवटचे पर्व फैजपूर अधिवेशन 1936: अध्यक्ष – पंडित जवाहरलाल नेहरू वैशिष्ट्ये: राष्ट्रसभेने ग्रामीण भागातील पहिलेच अधिवेशन प्रांतिक निवडणुका 1937: 1935 च्या कायद्यानुसार भारतात 1937 मध्ये प्रांतिक कायदेमंडळाच्या निवडणुका झाल्या. राष्ट्रीय कॉंग्रेसने या निवडणुका लढवून भारतातील अकरापैकी आठ प्रांतात बहुमत मिळवून तेथे कॉंग्रेसची सरकारे स्थापन केली. दुसरे महायुद्ध आणि लॉर्ड… Read More »
Table of Contents सशस्त्र क्रांतिकारी चळवळ मद्रास प्रांतातील क्रांतिकारी चळवळ: मद्रास प्रांतात सुब्रमण्यम शिव, चितंबरम पिलाई, तिरूमल आचार्य, व्ही. व्ही. एस. अय्यर, वांची अय्यर या क्रांतिकारकांनी ब्रिटीशांविरोधात चळवळ उभारली. तिरूमल आचार्य व व्ही. व्ही. एस. अय्यर हे क्रांतिकारक लंडनमधील इंडिया हाऊसशी संबंधित. बंगालमधील क्रांतिकारी चळवळ: युगांतर 1906: योगी अरविंदांचे बंधु बरिन्द्रकुमार घोष आणि स्वामी विवेकानंदांचे… Read More »
Table of Contents भारतीय राष्ट्रीय कॉंग्रेसची स्थापना व वाटचाल | Indian National Congress अॅलन ह्युम यांनी 1884 साली स्थापना केलेल्या ‘इंडियन नॅशनल यूनियन’ या संस्थेचे रूपांतर 1885 मध्ये ‘भारतीय राष्ट्रीय सभेत’ झाले. अॅलन ऑक्टोव्हियन उर्फ ए. ओ. ह्युम या निवृत्त ब्रिटिश सनदी अधिकार्याने 28 डिसेंबर 1885 साली स्थापना केली. (व्हाईसरॉय-लॉर्ड डफरीन). राष्ट्रीय सभेचे पहिले अधिवेशन… Read More »
Table of Contents ब्रिटिश काळातील महान व्यक्ती व त्यांचे कार्य राजा राममोहन रॉय (1772-1833) आधुनिक भारताचा जनक, प्रबोधनाचे अग्रदूत म्हणून ख्याती जन्म 22 मे 1772, राधानगर (बरद्वान पश्चिम बंगाल). 1817 – मध्ये कोलकाता येथे डेव्हिड हेयर यांच्या सहाय्याने ‘हिंदू कॉलेज’ स्थापना. 1826 – हिंदू एकेश्वरी वादाच्या प्रसारासाठी कोलकता येथे वेदांत कॉलेजची स्थापना. 1815 – आत्मीय… Read More »
Table of Contents इ. स. 14 व्या शतकातील काळ हा युरोपमधील ‘अराजकतेचा कालखंड’ किंवा ‘तमोयुग’ किंवा ‘अंध:कारयुग’ म्हणून ओळखला जातो. 1453 मध्ये तुर्कस्थानने कॉन्स्टाटिनोपल हे शहर जिंकून घेतले. भारत-युरोप यांच्यामधील ‘इराणचे आखात – कॉन्स्टाटिनोपल – इटली’ हा खुश्कीचा व्यापारी मार्ग बंद झाला. यामुळे भारताकडे जाणार्या नव्या व्यापारी मार्गाचा शोध लावणे युरोपीयांना क्रमप्राप्त झाले. यातूनच कोलंबस ने अटलांटिक… Read More »