महाराष्ट्र गट-क परीक्षा संपुर्ण माहिती | MPSC Group C Exam Details
राज्य शासनाच्या सेवेतील गट क ची पदे शासनाच्या मागणीनुसार व पदांच्या उपलब्धतेनुसार या परीक्षेतून भरण्यात येतात. शासनाच्या मागणीनुसार भरावयाच्या पदांचा तपशील, पदसंख्या, आरक्षण, अर्हता, इत्यादी बाबी जाहिरात/अधिसूचनेद्वारे उमेदवारांना उपलब्ध करून देण्यात येतात.
महाराष्ट्र गट-क सेवेमध्ये खालील पदांचा समावेश होतो.
1. उद्योग निरीक्षक, उद्योग संचालनालय (Industries Inspector)
2. दुय्यम निरीक्षक, राज्य उत्पादन शुल्क (Excise Sub Inspector)
3. तांत्रिक सहाय्यक, विमा संचालनालय (Technical Assistant, Directorate of Insurance)
4. कर सहाय्यक (Tax Assistant)
5. लिपिक-टंकलेखक (Clerk-Typist)
महाराष्ट्र गट-क परीक्षेसाठी पात्रता | Maharashtra Group-C Exam Qualification:
महाराष्ट्र गट-क परीक्षेसाठी नागरिकत्वाची पात्रता:
उमेदवार भारताचा नागरिक असावा.
महाराष्ट्र गट-क परीक्षेसाठी शैक्षणिक पात्रता | Maharashtra Group-C Educational Qualification | Industries Inspector Educational Qualification | Excise Sub Inspector Educational Qualification | Tax Assistant Educational Qualification | Clerk-Typist Educational Qualification
उद्योग निरीक्षक, गट-क संवर्ग वगळता इतर संवर्गासाठी मान्यताप्राप्त विद्यापीठाची पदवी किंवा महाराष्ट्र शासनाने पदवीस समतुल्य म्हणून मान्य केलेली अर्हता.
उद्योग निरीक्षक, गट-क संवर्गाकरिता शैक्षणिक अर्हता खालीलप्रमाणे राहील:
i. सांविधिक विद्यापीठाची, अभियांत्रिकी मधील (स्थापत्य अभियांत्रिकी तसेच स्थापत्य अभियांत्रिकीमधील विषयांच्या गटांशी संलग्न असलेल्या वास्तुविद्या, नगररचना इत्यादी विषयांव्यतिरिक्त) किंवा तंत्रज्ञानामधील किमान पदविका, किंवा
ii. विज्ञान शाखेतील विद्यापीठाची पदवी असणे आवश्यक आहे.
पदवीच्या शेवटच्या वर्षाच्या परीक्षेस बसलेले उमेदवार पूर्व परीक्षेच्या प्रवेशासाठी पात्र असतील. परंतु मुख्य परीक्षेकरिता अर्हताप्राप्त ठरल्यास मुख्य परीक्षेच्या प्रवेशासाठी अर्ज सादर करण्याच्या अंतिम दिनांकापर्यंत पदवी परीक्षा उत्तीर्ण होणे आवश्यक आहे.
मराठी भाषेचे ज्ञान असणे आवश्यक आहे.
महाराष्ट्र गट-क परीक्षेसाठी शारीरिक पात्रता | Maharashtra Group-C Physical Qualification:
दुय्यम निरीक्षक पदासाठी उमेदवारांकडे वरील शैक्षणिक अर्हतेसोबत खालीलप्रमाणे शारीरिक अर्हता असणे आवश्यक आहे.
| पुरुष | महिला |
|---|---|
|
उंची-किमान 165 सेंमी (अनवाणी) (कमीत कमी) |
उंची-किमान 155 सेंमी (अनवाणी) (कमीत कमी) |
|
छाती: किमान 79 सेंमी आणि फुगवून त्यापेक्षा 5 सेंमी जास्त. |
वजन: किमान 50 किलोग्रॅम |
कर सहाय्यक व लिपिक-टंकलेखक संवर्गासाठी टंकलेखन अर्हता:
कर सहाय्यक व लिपिक-टंकलेखक संवर्गासाठीवरील शैक्षणिक अर्हतेसोबत खालीलप्रमाणे टंकलेखन अर्हता असणे आवश्यक आहे.
महाराष्ट्र गट-क परीक्षेसाठी वयाची पात्रता | Maharashtra Group-C Age Limit:
उमेदवाराचे वय 18 ते 38 वर्ष असणे आवश्यक आहे. मागासवर्गीयांसाठी वयामध्ये शिथिलता देण्यात येते. संपूर्ण माहितीसाठी खालील तक्ता पहा.
महाराष्ट्र गट-क परीक्षेचे टप्पे | Maharashtra Group-C Exam Stages:
वर दिलेल्या पाचही संवर्गातील पदांच्या भारतीकरिता एकच संयुक्त पूर्व परीक्षा घेण्यात येते. संयुक्त पूर्व परीक्षेच्या जाहिरातीस अनुसरून, अर्ज करणाऱ्या उमेदवारांकडून ते यांपैकी एक किंवा एकापेक्षा जास्त पदांसाठी निवडीचा विकल्प देण्यात येतो.
संयुक्त पूर्व परीक्षेस अर्ज करताना दिलेला विकल्प, तसेच भरावयाच्या पदसंख्येच्या आधारे, संबंधित संवर्गाच्या मुख्य परीक्षेसाठी पात्र करावयाच्या उमेदवारांची संख्या निश्चित करून, सामायिक पूर्व परीक्षेच्या आधारे पाचही पदांकरिता स्वतंत्र निकाल जाहीर करण्यात येतो. संयुक्त पूर्व परीक्षेच्या निकालाच्या आधारे संबंधित संवर्गाकरिता घेण्यात येणाऱ्या मुख्य परीक्षेच्या प्रवेशासाठी पात्र ठरणाऱ्या उमेदवारांची स्वतंत्र मुख्य परीक्षा घेण्यात येते. पूर्व परीक्षेचे गुण अंतिम निवडीच्या वेळी विचारात घेतले जात नाहीत. तसेच, पूर्व परीक्षेचे गुण उमेदवारांना कळविले जात नाहीत.
महाराष्ट्र गट-क परीक्षेच्या उत्तरपत्रिकांचे मूल्यांकन :
वस्तुनिष्ठ स्वरूपाच्या उत्तरपत्रिकांचे मूल्यांकन करताना, उत्तरपत्रिकेत नमूद केलेल्या योग्य उत्तरांनाच गुण दिले जातात. तसेच, प्रत्येक चुकीच्या उत्तरामागे 25% किंवा ¼ एवढे गुण एकूण गुणांमधून वजा करण्यात येतात.
एखाद्या प्रश्नांची एकापेक्षा अधिक उत्तरे दिली असल्यास अशा प्रश्नाचे उत्तर चुकीचे समजण्यात येऊन त्या प्रश्नाच्या उत्तराकरिता 25% किंवा ¼ एवढे गुण एकूण गुणांमधून वजा करण्यात येतात.
एखादा प्रश्न अनुत्तरित असेल तर अशा वेळी नकारात्मक गुणांची पद्धत लागू नसते.
एकूण अंतिम गुणांची बेरीज अपूर्णांकात आली तरीही ती अपूर्णांकातच गाण्यात येते.
महाराष्ट्र गट क संयुक्त पूर्व परीक्षा | Maharashtra Group-C Preliminary Examination:
संयुक्त पूर्व परीक्षा ही महाराष्ट्र गट क च्या सर्व पदांसाठी एकच संयुक्त परीक्षा घेतली जाते. यामध्ये 100 गुणांचा सामान्य क्षमता चाचणी विषयाचा (सांकेतांक 012) एकच पेपर घेण्यात येतो. या पेपरचा दर्जा 12 वी असतो तर माध्यम हे मराठी व इंग्रजी असते. या परीक्षेचा कालावधी एक तासाचा असून प्रश्नपत्रीकेचे स्वरूप वस्तुनिष्ठ बहुपर्यायी असते.
महाराष्ट्र गट क पूर्व परीक्षा अभ्यासक्रम : Maharashtra Group-C Preliminary Exam Syllabus:
महाराष्ट्र गट क पूर्व परीक्षा केंद्र | Maharashtra Group-C Exam Centers:
महाराष्ट्र गट क पूर्व परीक्षा महाराष्ट्रातील सर्व 36 जिल्हा केंद्रांवर घेण्यात येते.
दिलेल्या जिल्हा केंद्रामधून कोणतेही एक केंद्र ऑनलाईन पद्धतीने अर्ज सादर करताना निवडणे आवश्यक आहे. एकदा निवडलेल्या जिल्हा केंद्रामध्ये अथवा आयोगाने निश्चित केलेल्या परीक्षा उपकेंद्रामध्ये बदल करण्याची विनंती कोणत्याही कारणात्सव मान्य करण्यात येत नाही. केंद्रनिवडीची प्रक्रिया पूर्ण न केल्यास उमेदवाराने अर्जामध्ये दिलेल्या कायमस्वरूपी रहिवासाच्या पत्याआधारे संबंधित महसुली मुख्यालयाच्या जिल्हाकेंद्रावर किंवा नजीकच्या जिल्हाकेंद्रावर प्रवेश देण्यात येतो.
महाराष्ट्र गट क पूर्व परीक्षेचा निकाल | Maharashtra Group-C Preliminary Exam Result:
भरावयाच्या प्रत्येक पदाकरिता स्वतंत्रपणे निकाल जाहीर करण्यात येतो. संयुक्त पूर्व परीक्षेच्या जाहिरातीस अनुसरून अर्ज करताना उमेदवारांकडून घेतलेल्या विकल्पाच्या आधारे तसेच प्रस्तुत परीक्षेमधून भरावयाच्या पदसंख्येच्या आधारे संबंधित संवर्गाकरिता (उद्योग निरीक्षक, दुय्यम निरीक्षक, तांत्रिक सहाय्यक, कर सहाय्यक, लिपिक-टंकलेखक) भरावयाच्या एकूण पदांच्या सुमारे 12 पट उमेदवार संबंधित संवर्गाच्या मुख्य परीक्षेच्या प्रवेशासाठी पात्र असतात, अशा रीतीने प्रथम टप्यात गुणांची स्वतंत्र सीमारेषा निश्चित करण्यात येते.
अराखीव/खुल्या प्रवर्गातील पदांकरिता निश्चित करण्यात आलेल्या सीमारेषेच्या आधारे मुख्य परीक्षेच्या प्रवेशासाठी पात्र ठरलेल्या उमेदवारांची उमेदवारी अंतिम निवडीच्या वेळी सर्वसाधारण पदासाठी विचारात घेतली जाते. अराखीव/खुला पदांकरिता निश्चित करण्यात आलेली सीमारेषा शिथिल करून मुख्य परीक्षेच्या प्रवेशासाठी पात्र ठरलेले उमेदवार अंतीम शिफारशीच्या वेळी फक्त संबंधित आरक्षित पदावरील निवडीसाठी पात्र ठरतात.
महाराष्ट्र गट क मुख्य परीक्षा | Maharashtra Group-C Mains Exam:
प्रत्येक पदाकरिता विहित करण्यात आलेल्या परीक्षा योजना व अभ्यासक्रमानुसार स्वतंत्र मुख्य परीक्षा घेण्यात येते.
मुख्य परीक्षेकरिता आयोगाकडून अधिसूचना निर्गमित झाल्यानंतर आयोगाच्या ऑनलाईन अर्ज प्रणालीच्या संकेतस्थळाद्वारे मुख्य परीक्षेच्या प्रवेशासाठी पात्र उमेदवारांना त्यांच्या प्रोफाइलद्वारे अर्ज करता येतो.
प्रस्तुत पदाच्या संयुक्त पूर्व परीक्षेसाठी अर्ज करतेवेळी आवश्यक शैक्षणिक अथवा टंकलेखन अर्हता नसल्यास व शैक्षणिक अथवा टंकलेखन अर्हता, मुख्य परीक्षेकरिता आवश्यक अर्ज/माहिती सादर करण्याच्या अंतिम दिनांकापर्यंत प्राप्त केल्यास, अशा उमेदवाराला शैक्षणिक अर्हता प्राप्त केल्याचा दिनांक नमूद करता येईल. इतर कोणत्याही दाव्यामध्ये बदल करता येणार नाही.
संवर्गाचा पसंतीक्रम (केवळ लिपिक-टंकलेखक पदाकरिता):
मुख्य परीक्षेच्या प्रवेशासाठी ऑनलाइन पद्धतीने अर्ज सादर करताना लिपीक-टंकलेखक संवर्गापैकी ज्या संवर्गासाठी अर्ज केला आहे, तो संवर्ग (लिपिक-टंकलेखक मराठी अथवा इंग्रजी) नमुद करणे आवश्यक आहे. तसेच दोन्ही संवर्गासाठी अर्ज करावयाचा असल्यास त्याप्रमाणे नमूद करणे आवश्यक आहे.
महाराष्ट्र गट-क मुख्य परीक्षा योजना:
मुख्य परीक्षेचे टप्पे- 1 लेखी परीक्षा
लेखी परीक्षेचे एकूण गुण 200
पेपर क्रमांक 1 (100 गुण)
प्रत्येक संवर्गाकरिता स्वतंत्र पेपर क्रमांक 2 प्रत्येकी 100 गुण
प्रश्नपत्रिकांची संख्या: दोन पैकी पेपर 1 पाचही संवर्गाकरिता संयुक्त, पेपर 2 पाचही संवर्गाकरिता स्वतंत्र.
उद्योग निरीक्षक, दुय्यम निरीक्षक, तांत्रिक सहाय्यक, कर सहाय्यक, लिपिक टंकलेखक मुख्य परीक्षा संयुक्त पेपर क्रमांक 1 व पेपर क्रमांक 2 करिता प्रश्नपत्रिकेचा तपशील पुढील प्रमाणे
महाराष्ट्र गट-क मुख्य परीक्षा अभ्यासक्रम | MPSC Group-C Exam Mains Syllabus:
महाराष्ट्र गट-क परीक्षा केंद्र | Maharashtra Group-C Exam Centers:
महाराष्ट्र गट क मुख्य परीक्षा खालील 6 ठिकाणी घेण्यात येते.
परीक्षा केंद्रांमधून कोणतेही एक केंद्र संबंधित पदाच्या मुख्य परीक्षेकरिता अर्ज सादर करताना निवड करणे आवश्यक आहे.
महाराष्ट्र गट क मुख्य परीक्षेचा निकाल | Maharashtra Group-C Mains Exam Result:
संयुक्त पेपर क्रमांक 1 तसेच प्रत्येक पदाकरिता स्वतंत्रपणे घेण्यात येणाऱ्या पेपर क्रमांक 2 चे गुण एकत्रित करुन प्रत्येक परीक्षेची निकाल प्रक्रिया स्वतंत्रपणे राबविण्यात येते.
महाराष्ट्र गट-क भरती प्रक्रियेतून बाहेर पडणे | Opting out From MPSC Group-C Exam:
प्रत्येक संवर्गाच्या अंतिम शिफारशी पूर्वी सर्वसाधारण गुणवत्ता यादी आयोगाच्या संकेतस्थळावर प्रसिद्ध करण्यात येते.
सर्वसाधारण गुणवत्ता यादीच्या आधारे ”भरती प्रक्रियेतून बाहेर पडणे” हा पर्याय आयोगाच्या ऑनलाईन अर्ज प्रणालीद्वारे उपलब्ध करून देण्यात येतो.
”भरती प्रक्रियेतून बाहेर पडणे” पर्याय सादर करण्यासाठी सर्वसाधारण गुणवत्ता यादी च्या प्रसिद्धीच्या दिनांकापासून सात दिवसांचा कालावधी देण्यात येतो.
आयोगाच्या ऑनलाईन अर्ज प्रणाली द्वारे उमेदवारांकडून प्राप्त ”भरती प्रक्रियेतून बाहेर पडणे” हा पर्याय लक्षात घेऊन अंतिम शिफारस यादी तयार करण्यात येते.
टंकलेखन कौशल्य चाचणी (केवळ लिपिक टंकलेखक व कर सहाय्यक पदाकरिता):
लिपिक टंकलेखक (मराठी), लिपिक टंकलेखक (इंग्रजी), कर सहाय्यक या तीन संवर्गातील पद भरती करिता संगणक प्रणालीवर आधारित स्वतंत्र टंकलेखन कौशल्य चाचणी घेण्यात येते.
टंकलेखन कौशल्य चाचणी केवळ पात्रता स्वरूपाची असते.
लेखी परीक्षेच्या निकालाच्या आधारे संबंधित वर्गाच्या भरावयाच्या पदांच्या तीन पट उमेदवार लेखन कौशल्य चाचणी करिता प्राप्त ठरविण्यात येतात.
लिपिक टंकलेखक (मराठी), लिपिक-टंकलेखक (इंग्रजी) व कर सहाय्यक संवर्ग करिता स्वतंत्रपणे टंकलेखन कौशल्य चाचणी घेण्यात येते व कर सहाय्यक संवर्ग साठी मराठी व इंग्रजी या दोन्ही चाचणी मध्ये पात्र ठरणे आवश्यक असते.
टंकलेखन कौशल्य चाचणीचा तपशील | Typing Test For Cleri-Typist:
लेखनिक/सहाय्यकाची मागणी करणाऱ्या अंध/अल्पदृष्टी उमेदवारांना त्यांच्या मागणीनुसार परिच्छेदाचे लेखन सांगणारा व्यक्ती (Passage Dictator) उपलब्ध करून देण्यात येतो.
महाराष्ट्र गट-क पदासाठी शिफारस:
“उमेदवारांना सर्वसाधारण सूचना” या मध्ये नमूद केलेल्या कार्यपद्धतीनुसार उमेदवारांच्या शिफारशी शासनाच्या संबंधित विभागाकडे पाठवण्यात येतात.
महाराष्ट्र गट-क प्रमाणपत्र पडताळणी | MPSC Group-C Exam Document Verification:
शिफारसपात्र उमेदवारांना प्रमाणपत्र पडताळणीसाठी सक्षम प्राधिकाऱ्याकडून बोलावण्यात येते. आयोगाने निश्चित केलेल्या किमान सीमारेषेचेनुसार अर्हता प्राप्त ठरलेल्या उमेदवारांची पात्रता कागदपत्रांच्या आधारे सक्षम अधिकाऱ्याकडून तपासली जाते.
महाराष्ट्र गट-क परीक्षेच्या संधी | MPSC Group-C Exam Chances:
आयोगामार्फत आयोजित होणाऱ्या विभिन्न स्पर्धा परीक्षांमध्ये भाग घेणाऱ्या उमेदवारांस संधीची कमाल मर्यादा खालीलप्रमाणे निश्चित करण्यात आली आहे.
1. अराखीव/खुल्या वर्गातील उमेदवारांना कमाल सहा संधी उपलब्ध राहतील
2. अनुसूचित जमाती व अनुसूचित जाती प्रवर्गातील उमेदवारांस कमाल संधीची मर्यादा लागू राहणार नाही.
3. अराखीव (खुला) / आर्थिकदृष्ट्या दुर्बल घटकातील दिव्यांग व अनाथ उमेदवारांकरिता कमाल नऊ संधी उपलब्ध राहतील.
4. उर्वरित मागासवर्ग प्रवर्गातील उमेदवारांस कमाल नऊ संधी उपलब्ध राहतील.
उमेदवारांची संधीची संख्या ठरवण्याचे नियम खालीलप्रमाणे:
1. उमेदवाराने पूर्व परीक्षेत भाग घेतल्यास, ही संबंधित स्पर्धा परीक्षेची संधी समजली जाईल.
2. उमेदवार कोणत्याही कारणात्सव परीक्षेच्या कोणत्याही टप्यावर अपात्र ठरल्यास किंवा त्यांची उमेदवारी रद्द झाल्यास तरीही त्याची परीक्षेस उपस्थिती संधी गणली जाईल.
3. प्रत्येक परीक्षेसाठी संधीची गणना स्वतंत्रपणे करण्यात येईल.
4. शासनाकडून संबंधित सामाजिक प्रवर्गाकरिताची विहित केलेल्या उच्चं वयोमर्यादेपर्यंतच उमेदवारास त्यांना देय असलेल्या संधीचा फायदा घेता येईल.
FAQ:
आयोगामार्फत आयोजित होणाऱ्या विभिन्न स्पर्धा परीक्षांमध्ये भाग घेणाऱ्या उमेदवारांस संधीची कमाल मर्यादा खालीलप्रमाणे निश्चित करण्यात आली आहे.
1. अराखीव/खुल्या वर्गातील उमेदवारांना कमाल सहा संधी उपलब्ध राहतील
2. अनुसूचित जमाती व अनुसूचित जाती प्रवर्गातील उमेदवारांस कमाल संधीची मर्यादा लागू राहणार नाही.
3. अराखीव (खुला) / आर्थिकदृष्ट्या दुर्बल घटकातील दिव्यांग व अनाथ उमेदवारांकरिता कमाल नऊ संधी उपलब्ध राहतील.
4. उर्वरित मागासवर्ग प्रवर्गातील उमेदवारांस कमाल नऊ संधी उपलब्ध राहतील.
महाराष्ट्र गट-क सेवेमध्ये खालील पदांचा समावेश होतो.
1. उद्योग निरीक्षक, उद्योग संचालनालय (Industries Inspector)
2. दुय्यम निरीक्षक, राज्य उत्पादन शुल्क (Excise Sub Inspector)
3. तांत्रिक सहाय्यक, विमा संचालनालय (Technical Assistant, Directorate of Insurance)
4. कर सहाय्यक (Tax Assistant)
5. लिपिक-टंकलेखक (Clerk-Typist)
मान्यताप्राप्त विद्यापीठाची पदवी किंवा महाराष्ट्र शासनाने पदवीस समतुल्य म्हणून मान्य केलेली अर्हता.
पदवीच्या शेवटच्या वर्षाच्या परीक्षेस बसलेले उमेदवार पूर्व परीक्षेच्या प्रवेशासाठी पात्र असतील. परंतु मुख्य परीक्षेकरिता अर्हताप्राप्त ठरल्यास मुख्य परीक्षेच्या प्रवेशासाठी अर्ज सादर करण्याच्या अंतिम दिनांकापर्यंत पदवी परीक्षा उत्तीर्ण होणे आवश्यक आहे.
