महाराष्ट्र गट-ब परीक्षा माहिती | MPSC Group-B Exam Full Details

This Article Contains

Assistant Section Officer Exam | State Tax Inspector Exam | Police Sub Inspector Exam

राज्य शासनाच्या सेवेतील खालील पदे शासनाच्या मागणीनुसार व पदांच्या उपलब्धतेनुसार या परीक्षेतून भरण्यात येतात. MPSC Group-B exam consists of following three posts.

  1. सहायक कक्ष अधिकारी (Assistant Section Officer)
  2. राज्य कर निरीक्षक (State Tax Inspector)
  3. पोलीस उप निरीक्षक (Police Sub Inspector)

या पदांचा तपशील, पदसंख्या, आरक्षण, अर्हता, इत्यादी बाबी जाहिरातीद्वारे उमेदवारांना उपलब्ध करून देण्यात येतात.

Group B exam posts

महाराष्ट्र गट-ब पात्रता | MPSC Group-B Exam Qualification | PSI Qualification | STI Qualification | ASO Qualification

नागरिकत्व | Nationality

उमेदवार भारताचा नागरिक असावा.

महाराष्ट्र गट-ब शैक्षणिक पात्रता | MPSC Group-B Exam Educational Qualification | STI Educational Qualification | ASO Educational Qualification

उमेदवाराने मान्यताप्राप्त विद्यापीठाची पदवी किंवा महाराष्ट्र शासनाने विहित केलेली समतुल्य अर्हता प्राप्त असणे आवश्यक आहे.

मराठी भाषेचे ज्ञान आवश्यक आहे.

पदवीच्या शेवटच्या वर्षाच्या परीक्षेस बसलेले उमेदवार पूर्व परीक्षेच्या प्रवेशासाठी पात्र असतात. परंतु मुख्य परीक्षेकरिता अर्हताप्राप्त ठरल्यास मुख्य परीक्षेच्या प्रवेशासाठी अर्ज करण्याच्या अंतिम दिनांकापर्यंत पदवी उत्तीर्ण असणे आवश्यक असते.

महाराष्ट्र गट-ब वयोमर्यादा | PSI Age Limit | ASO Age Limit | STI Age Limit

सहायक कक्ष अधिकारी व राज्य कर निरीक्षक पदांसाठी वयाची अट 18 ते 38 वर्षे असते. पोलीस उप निरीक्षक पदासाठी वयाची अट 19 ते 31 वर्षे असते. मागास प्रवर्गास यामध्ये सूट देण्यात येते. यासाठी खालील तक्ता  पहा.

MPSC Group B Age limit

महाराष्ट्र गट-ब शारीरिक अर्हता | MPSC Group-B Educational Qualification

पोलीस उप निरीक्षक पदासाठी विकल्प नमूद करणाऱ्या उमेदवारांकडे खालीलप्रमाणे किमान शारीरिक अर्हता असणे आवश्यक आहे.

पुरुष

महिला

ऊंची कमीत कमी 165 सेंटीमीटर असणे आवश्यक आहे (अनवानी).

ऊंची कमीत कमी 157 सेंटीमीटर असणे आवश्यक आहे. (अनवानी)

छाती न फुगविता 79 सेंटीमीटर असणे आवश्यक आहे.

 

छाती फुगविण्याची क्षमता ही 5 सेंटीमीटर असणे आवश्यक आहे.

 

पोलीस उपनिरीक्षक पदावरील नियुक्तीकरिता शिफारस झालेल्या उमेदवारांची शारीरिक मोजमापे नियुक्ती करण्यापूर्वी शासनामार्फत सक्षम प्राधिकाऱ्याकडून तपासून घेण्यात येतात.

महाराष्ट्र गट-ब परीक्षा पद्धत | MPSC Group-B Exam System

वरील तीनही पदांच्या भरतीकरिता एकच  संयुक्त पूर्व परीक्षा घेण्यात येते.

संयुक्त पूर्व परीक्षेच्या जाहिरातीस अनुसरून, अर्ज करणाऱ्या उमेदवारांकडून ते यापैकी एक, दोन किंवा तीनही पदांसाठी बसू इच्छितात किंवा नाही याबाबत विकल्प देण्यात येतो.

सामायिक पूर्व परीक्षेच्या आधारे तीनही पदांसाठी स्वतंत्र निकाल लावण्यात येतो.

संयुक्त पूर्व परीक्षेच्या निकालाच्या आधारे संबंधित पदाकरिता घेण्यात येणाऱ्या मुख्य परीक्षेच्या प्रवेशासाठी पात्र ठरणाऱ्या उमेदवारांची स्वतंत्र मुख्य परीक्षा घेण्यात येते.

तीनही पदांसाठी मुख्य परीक्षेचा पेपर क्रमांक 1 सामायिक असतो व या पेपरची परीक्षा एकाच दिवशी घेण्यात येते.

मुख्य परीक्षेचा पेपर क्रमांक 2 मात्र संबंधित पदांच्या कर्तव्ये व जबाबदाऱ्या विचारात घेऊन स्वतंत्र पद्धतीने घेण्यात येतो.

पूर्व परीक्षेचे गुण अंतिम निवडीच्या वेळी विचारात घेतले जात नाहीत.

पोलीस उप निरीक्षक पदावरील निवडीसाठी घेण्यात येणाऱ्या मुख्य परीक्षेकरिता आयोगाने विहित केलेले किमान किंवा अधिक गुण  मिळविणारे उमेदवार शारीरिक चाचणीसाठी पात्र ठरतात.

शारीरिक चाचणीमध्ये 60 टक्के गुण मिळविणारे उमेदवार मुलाखतीसाठी पात्र ठरतात.

पोलीस उपनिरीक्षक पदावरील भरतीकरिता विहित अटींची पूर्तता करणाऱ्या व मुलाखतीच्या वेळी सर्व मूळ कागदपत्रे सादर करणाऱ्या उमेदवारांची मुलाखत घेण्यात येते.

संयुक्त पूर्व परीक्षेसाठी अर्ज सादर करताना दिलेला विकल्प व अर्जामध्ये नमूद माहिती यामध्ये बदल करण्याबाबतची विनंती कोणत्याही परिस्थितीत मान्य केली जात नाही.

महाराष्ट्र गट-ब संयुक्त पूर्व परीक्षा | MPSC Group-B Combined Preliminary Exam

वर दिलेल्या तीनही पदांसाठी एक संयुक्त पूर्व परीक्षा घेण्यात येते. पूर्व परीक्षेत एकच पेपर असतो. या परीक्षेत 100 गुणांसाठी 100 प्रश्न विचारले जातात. या परीक्षेचे माध्यम मराठी व इंग्रजी असून हा पेपर सोडवण्यासाठी एक तासाचा वेळ असतो.

महाराष्ट्र गट-ब संयुक्त पूर्व परीक्षा अभ्यासक्रम | MPSC Group-B Preliminary  Syllabus

महाराष्ट्र गट ब संयुक्त पूर्व परीक्षेचा संपूर्ण अभ्यासक्रम PDF सहित पाहण्यासाठी खालील लिंकवर क्लिक करा.

महाराष्ट्र गट-ब संयुक्त पूर्व परीक्षा केंद्र | Exam Centres for MPSC Group-B Preliminary Exam

महाराष्ट्र गट-ब संयुक्त पूर्व परीक्षा महाराष्ट्रातील एकूण 37 जिल्हा केंद्रावर घेण्यात येतो.

या सर्व जिल्हा केंद्रांची माहिती खाली दिली आहे.

Group B preliminary exam centres

विहित पद्धतीने ऑनलाईन अर्ज सादर करताना उमेदवाराने निवडलेले जिल्हाकेंद्र व उपलब्धतेनुसार जिल्हा केंद्रावरील विविध परीक्षा उपकेंद्रावर पात्र उमेदवारांना प्रवेश देण्यात येईल.

एकदा निवडलेल्या जिल्हा केंद्रामध्ये अथवा आयोगाने निश्चित केलेल्या परीक्षा उपकेंद्रामध्ये बदल करण्याची विनंती कोणत्याही कारणात्सव मान्य करण्यात येत नाही.

केंद्रनिवडीची प्रक्रिया पूर्ण न केल्यास उमेदवाराने अर्जामध्ये दिलेल्या कायमस्वरूपी रहिवासाच्या पत्याआधारे संबंधित महसुली मुख्यालयाच्या जिल्हाकेंद्रावर किंवा नजीकच्या जिल्हाकेंद्रावर प्रवेश देण्यात येतो.

महाराष्ट्र गट-ब पूर्व परीक्षेचा निकाल | Maharashtra Group-B Preliminary Exam Result

भरावयाच्या प्रत्येक पदाकरिता स्वतंत्रपणे निकाल जाहीर करण्यात येतो. संयुक्त पूर्व परीक्षेच्या जाहिरातीस अनुसरून अर्ज करताना उमेदवारांकडून घेतलेल्या विकल्पाच्या आधारे तसेच प्रस्तुत परीक्षेमधून भरावयाच्या पदसंख्येच्या आधारे संबंधित संवर्गाकरिता (सहायक कक्ष अधिकारी, राज्य कर निरीक्षक व पोलीस उप निरीक्षक) भरावयाच्या एकूण पदांच्या सुमारे 12 पट उमेदवार संबंधित संवर्गाच्या मुख्य परीक्षेच्या प्रवेशासाठी पात्र असतात, अशा रीतीने प्रथम टप्यात गुणांची स्वतंत्र सीमारेषा निश्चित करण्यात येते.

अराखीव/खुल्या प्रवर्गातील पदांकरिता निश्चित करण्यात आलेल्या सीमारेषेच्या आधारे मुख्य परीक्षेच्या प्रवेशासाठी पात्र ठरलेल्या उमेदवारांची उमेदवारी अंतिम निवडीच्या वेळी सर्वसाधारण पदासाठी विचारात घेतली जाते. अराखीव/खुला पदांकरिता निश्चित करण्यात आलेली सीमारेषा शिथिल करून मुख्य परीक्षेच्या प्रवेशासाठी पात्र ठरलेले उमेदवार अंतीम शिफारशीच्या वेळी फक्त संबंधित आरक्षित पदावरील निवडीसाठी पात्र ठरतात.

महाराष्ट्र गट-ब मुख्य परीक्षा | Maharashtra Group-B Mains Exam

प्रत्येक पदाकरिता विहित करण्यात आलेल्या परीक्षा योजना व अभ्यासक्रमानुसार स्वतंत्र मुख्य परीक्षा घेण्यात येते.

मुख्य परीक्षेकरिता आयोगाकडून अधिसूचना निर्गमित झाल्यानंतर आयोगाच्या ऑनलाईन अर्ज प्रणालीच्या संकेतस्थळाद्वारे मुख्य परीक्षेच्या प्रवेशासाठी पात्र उमेदवारांना त्यांच्या प्रोफाइलद्वारे अर्ज करता येतो.

प्रस्तुत पदाच्या संयुक्त पूर्व परीक्षेसाठी अर्ज करतेवेळी आवश्यक शैक्षणिक अर्हता नसल्यास व मुख्य परीक्षेकरिता आवश्यक अर्ज/माहिती सादर करण्याच्या अंतिम दिनांकापर्यंत प्राप्त केल्यास, अशा उमेदवाराला शैक्षणिक अर्हता प्राप्त केल्याचा दिनांक नमूद करता येईल. इतर कोणत्याही दाव्यामध्ये बदल करता येणार नाही.

 

मुख्य परीक्षा 400 गुणांची घेण्यात येते. मुख्य परीक्षेमध्ये दोन पेपर असतात. पहिला पेपर संयुक्त पद्धतीचा असून 200 गुणांसाठी 100 प्रश्न विचारले जातात. पेपर 2 हा प्रत्येक पदाकरिता स्वतंत्र पेपर घेण्यात येतो. यामध्ये 200 गुणांसाठी 100 प्रश्न विचारले जातात. प्रत्येक पेपरसाठी एक तासाचा असून प्रश्नपत्रिकेचे स्वरूप वस्तुनिष्ठ बहुपर्यायी स्वरूपाचे असते.

पोलीस उप निरीक्षक पदासाठी लेखी परीक्षा (400 गुण) + शारीरिक चाचणी (100 गुण) + मुलाखत (40 गुण) अशी पद्धत असते.

महाराष्ट्र गट-ब मुख्य परीक्षा अभ्यासक्रम | Maharashtra Group-B Mains Exam Syllabus

महाराष्ट्र गट-ब मुख्य परीक्षा केंद्रे | Exam Centres for MPSC Group-B Mains Exam

सहायक कक्ष अधिकारी, राज्य कर निरीक्षक तसेच पोलीस उपनिरीक्षक पदावरील भरतीसाठी मुख्य लेखी परीक्षा खालील सहा ठिकाणी घेण्यात येते.

जिल्हा केंद्र जिल्हा केंद्राचा सांकेतांक
अमरावती
14
औरंगाबाद
15
मुंबई
30
नागपूर
32
नाशिक
35
पुणे
38

महाराष्ट्र गट-ब मुख्य परीक्षेचा निकाल | Maharashtra Group-B Mains Exam Result

संयुक्त पेपर क्रमांक 1 तसेच प्रत्येक पदाकरिता स्वतंत्रपणे घेण्यात येणाऱ्या पेपर क्रमांक 2 चे गुण एकत्रित करुन प्रत्येक परीक्षेची निकाल प्रक्रिया स्वतंत्रपणे राबविण्यात येते.

पोलीस उपनिरीक्षक पदाकरिता भरावयाच्या एकूण पदांपैकी प्रत्येक आरक्षित प्रवर्गासाठी सुमारे 4 पट उमेदवार शारीरिक चाचणीसाठी उपलब्ध होतील, अशा रीतीने गुणांची किमान सीमारेषा निश्चित करण्यात येते.

पोलीस उपनिरीक्षक शारीरिक चाचणी | MPSC PSI Physical Test

फक्त पोलीस उपनिरीक्षक पदाकरिता शारीरिक चाचणी घेण्यात येते. लेखी परीक्षेमध्ये आयोगाने निश्चित केलेल्या सीमांकन रेषेएवढे (Cut off) किंवा त्यापेक्षा जास्त गुण मिळविणाऱ्या उमेदवारांना शारीरिक चाचणीसाठी बोलावण्यात येते. उंची व छातीविषयक मोजमापाच्या अटी पूर्ण करणाऱ्या उमेद्वारांचीच शारीरिक चाचणी घेण्यात येते.

शारीरिक चाचणी एकूण 100 गुणांची असते. शारीरिक चाचणीचे गुण  अर्हताकारी (Qualifying) करण्यात आले असून शारीरिक चाचणीमध्ये उत्तीर्ण होण्यासाठी एकूण गुणांपैकी किमान 60 टक्के गुण मुलाखतीस पात्र होण्यासाठी आवश्यक असतात. तसेच या गुणांचा अंतिम निवडीसाठी विचार होत नाही.

पुरुष महिला
800 मीटर धावणे – 50 गुण
400 मी धावणे – 50 गुण
गोळा फेक (7.260 Kg) – 15 गुण
गोळा फेक (4 Kg) – 20 गुण
लांब उडी – 15 गुण
लांब उडी – 30 गुण
पूल अप्स 8 – 20 गुण

पोलीस उपनिरीक्षक पदासाठी मुलाखत | Interview For Police Sub Inspector

फक्त पोलीस उपनिरीक्षक पदासाठी मुलाखत घेण्यात येते. मुलाखत 40 गुणांची असते. शारीरिक चाचणीच्या निकालाच्या आधारे मुलाखतीसाठी पात्र ठरलेल्या उमेदवारांनाच मुलाखतीसाठी बोलावण्यात येते. मुलाखतीसाठी पात्र ठरलेल्या उमेदवारांची पात्रता मूळ कागदपत्राच्या आधारे तपासली जाते आणि अर्जातील दाव्यानुसार मूळ कागदपत्र सादर करणाऱ्या उमेदवारांची मुलाखत घेतली जाते.

महाराष्ट्र गट-ब निकाल | MPSC Group-B Result

पोलीस उपनिरीक्षक संवर्गाच्या निवडीकरिता संबंधित मुख्य परीक्षा (संयुक्त पेपर क्रमांक-1 व स्वतंत्र पेपर क्रमांक-2) आणि मुलाखतीमध्ये प्राप्त केलेल्या गुणांची एकत्रित बेरीज करून गुणवत्ताक्रमानुसार यादी तयार करण्यात येते.

सहायक कक्ष अधिकारी तसेच राज्य कर निरीक्षक निवडीकरिता संबंधित मुख्य परीक्षेमध्ये (संयुक्त पेपर क्रमांक-1 व स्वतंत्र पेपर क्रमांक-2) प्राप्त केलेल्या गुणांच्या आधारे गुणवत्ताक्रमानुसार यादी (Merit List) तयार करण्यात येते.

महाराष्ट्र गट-ब पदासाठी शिफारस:

“उमेदवारांना सर्वसाधारण सूचना” या मध्ये नमूद केलेल्या कार्यपद्धतीनुसार उमेदवारांच्या शिफारशी शासनाच्या संबंधित विभागाकडे पाठवण्यात येतात.

महाराष्ट्र गट-ब प्रमाणपत्र पडताळणी | MPSC Group-B Exam Document Verification

शिफारसपात्र उमेदवारांना प्रमाणपत्र पडताळणीसाठी सक्षम प्राधिकाऱ्याकडून बोलावण्यात येते. आयोगाने निश्चित केलेल्या किमान सीमारेषेचेनुसार अर्हता प्राप्त ठरलेल्या उमेदवारांची पात्रता कागदपत्रांच्या आधारे सक्षम अधिकाऱ्याकडून तपासली जाते.

महाराष्ट्र गट-ब परीक्षेच्या संधी | MPSC Group-B Exam Chances

आयोगामार्फत आयोजित होणाऱ्या विभिन्न स्पर्धा परीक्षांमध्ये भाग घेणाऱ्या उमेदवारांस संधीची कमाल मर्यादा खालीलप्रमाणे निश्चित करण्यात आली आहे.

  1. अराखीव/खुल्या वर्गातील उमेदवारांना कमाल सहा संधी उपलब्ध राहतील
  2. अनुसूचित जमाती व अनुसूचित जाती प्रवर्गातील उमेदवारांस कमाल संधीची मर्यादा लागू राहणार नाही.
  3. अराखीव (खुला) / आर्थिकदृष्ट्या दुर्बल घटकातील दिव्यांग व अनाथ उमेदवारांकरिता कमाल नऊ संधी उपलब्ध राहतील.
  4. उर्वरित मागासवर्ग प्रवर्गातील उमेदवारांस कमाल नऊ संधी उपलब्ध राहतील.

 

उमेदवारांची संधीची संख्या ठरवण्याचे नियम खालीलप्रमाणे

  1. उमेदवाराने पूर्व परीक्षेत भाग घेतल्यास, ही संबंधित स्पर्धा परीक्षेची संधी समजली जाईल.
  2. उमेदवार कोणत्याही कारणात्सव परीक्षेच्या कोणत्याही टप्यावर अपात्र ठरल्यास किंवा त्यांची उमेदवारी रद्द झाल्यास तरीही त्याची परीक्षेस उपस्थिती संधी गणली जाईल.
  3. प्रत्येक परीक्षेसाठी संधीची गणना स्वतंत्रपणे करण्यात येईल.
  4. शासनाकडून संबंधित सामाजिक प्रवर्गाकरिताची विहित केलेल्या उच्चं वयोमर्यादेपर्यंतच उमेदवारास त्यांना देय असलेल्या संधीचा फायदा घेता येईल.

उत्तरपत्रिकांचे मूल्यांकन

वस्तुनिष्ठ स्वरूपाच्या उत्तरपत्रिकांचे मूल्यांकन करताना, उत्तरपत्रिकेत नमूद केलेल्या योग्य उत्तरांनाच गुण  दिले जातात. तसेच प्रत्येक चुकीच्या उत्तरामागे 25% किंवा ¼  एवढे गुण एकूण गुणांमधून वजा करण्यात येतात.

एखाद्या प्रश्नाची एकापेक्षा अधिक उत्तरे दिली असल्यास अशा प्रश्नाचे उत्तर चुकीचे समजण्यात येते व त्या प्रश्नाच्या उत्तराकरिता 25% किंवा ¼ एवढे गुण एकूण गुणांमधून वजा करण्यात येतात.

एखादा प्रश्न अनुत्तरित असेल तर अशा प्रकरणी नकारात्मक गुणांची पद्धत लागू असणार नाही.

एकूण गुणांची बेरीज अपूर्णांकातच गणण्यात येते व पुढील कार्यवाही त्याच्या आधारे करण्यात येते.

FAQ

पोलीस उपनिरीक्षक पदासाठी वयाची अट काय आहे?
  • किमान वयोमार्यादा : 19 वर्षे
  • कमाल वयोमार्यादा: अमागास वर्गासाठी 31 वर्षे,
  • मागासवर्गीय/अनाथ यांसाठी 34 वर्षे.
  • खेळाडूंसाठी : 36 वर्षे
  • माजी सैनिक : 36 वर्षे
  • दिव्यांग उमेदवार या पदासाठी अपात्र आहेत.
पोलीस उपनिरीक्षक पदासाठी शैक्षणिक पात्रता काय आहे?
  • शासनमान्य विद्यापीठाची पदवी किंवा तिच्याशी समतुल्य असणारी शासनाने घोषित केलेली इतर कोणतीही तत्सम आर्हता असणे आवश्यक आहे.
    पदवीच्या शेवटच्या वर्षात बसलेले उमेदवार संयुक्त पूर्व परीक्षेस तात्पुरते पत्र असतील. परंतु संयुक्त पूर्व परीक्षेमध्ये पास झाल्यानंतर घेण्यात येणार्‍या मुख्य परीक्षेकरिता अर्ज स्वीकारण्यासाठी विहित केलेल्या अंतिम दिनांकापर्यंत पदवी परीक्षा उत्तीर्ण होणे आवश्यक राहील.
  • या पदासाठी मराठी भाषेचे ज्ञान असणे आवश्यक असते.
पोलीस उपनिरीक्षक पदासाठी मुलाखत किती गुणांची असते?

पोलीस उपनिरीक्षक पदासाठी मुलाखत 40 गुणांची असते.

पोलीस उपनिरीक्षक पदासाठी शारीरिक चाचणी किती गुणांची असते?

पोलीस उपनिरीक्षक पदासाठी शारीरिक चाचणी १०० गुणांची असते.

Add a Comment

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Chat with us